Θρησκεία και κοινωνική ηθική

Ακούμε πολλές φορές από συντηρητικούς και νεοσυντηρητικούς κύκλους ότι δεν νοείται ηθική κοινωνία χωρίς πίστη στον Θεό. Κατά πόσο όμως ισχύει κάτι τέτοιο;

Κατ’ αρχήν η ανθρώπινη ηθική δεν έχει βάση στον φόβο και την υποταγή όπως οι θρησκείες αλλά στα αλτρουιστικά ένστικτα των θηλαστικών. Αρκεί να παρατηρήσουμε κοινωνίες πιθήκων π.χ. για να διαπιστώσουμε την ενστικτώδη φύση της ηθικής. Εξελικτικά το φαινόμενο αυτό βασίζεται στην λογική της αμοιβαιότητας, του δούναι και λαβείν δηλαδή.

Μερικά παραδείγματα:

• Τα δελφίνια υποστηρίζουν άρρωστα ή τραυματισμένα μέλη της αγέλης κολυμπώντας από κάτω τους για ώρες και σπρώχνοντας προς την επιφάνεια για να αναπνεύσουν.

• Οι λύκοι φέρνουν κρέας στα μέλη που δεν ήταν παρόντα στο κυνήγι.

• Οι χιμπατζήδες ανταποκρινόμενοι σε μια συγκεκριμένη χειρονομία μοιράζονται το φαγητό τους.

• Οι νυχτερίδες «βαμπίρ» σε τακτά χρονικά διαστήματα προσφέρουν αίμα σε μέλη που δεν μπόρεσαν να τραφούν εκείνο το βράδυ.

Όπως έδειξαν πρόσφατες έρευνες στον συσχετισμό θρησκευτικής πίστης και κοινωνικής ευημερίας, οι χώρες με τους χαμηλότερους δείκτες εγκληματικότητας (Ιαπωνία, Νορβηγία, Γερμανία, Ολλανδία κοκ) είναι και οι λιγότερο θρησκευόμενες. Στην Αμερική όπου το 75% του πληθυσμού ανήκει σε κάποια χριστιανική σέκτα, τα ποσοστά ανθρωποκτονιών είναι τουλάχιστον πενταπλάσια από την Ευρώπη και δεκαπλάσια από την Ιαπωνία.

Βλέπουμε λοιπόν το ακριβώς αντίθετο από ότι θα περίμενε ένας (νεο)συντηρητικός. Όπως λέει λοιπόν και ο George Monbiot, «αν θες τους ανθρώπους να συμπεριφέρονται όπως οι Χριστιανοί συνιστούν, πες τους ότι δεν υπάρχει Θεός.»

Πηγές:

http://en.wikipedia.org/wiki/Altruism_in_animals

http://www.humaniststudies.org/enews/index.html?id=219&article=7